Moda uliczna, która kiedyś była marginalnym nurtem subkulturowym, zdobywa teraz przestrzenie, które tradycyjnie były zarezerwowane dla wyrafinowanych form sztuki. Wystawy poświęcone sneakersom i streetwearowi, które jeszcze kilka dekad temu nie miałyby miejsca w muzeach sztuki, obecnie przyciągają tłumy. Te nowe formy wyrazu nie tylko odzwierciedlają zmieniające się gusta społeczeństwa, ale także wpływają na redefinicję tego, co możemy uznać za sztukę.
Wpływ mody ulicznej na muzea
W 2015 roku Brooklyn Museum w Nowym Jorku zorganizowało wystawę „The Rise of Sneaker Culture”, która wzbudziła wiele emocji. Ta ekspozycja była nie tylko pierwszym tak odważnym krokiem w kierunku mody ulicznej, ale także sygnałem dla innych muzeów, że popkultura może być równie wartościowa jak klasyczne dzieła sztuki. Krytycy nie szczędzili słów krytyki, uważając, że takie wystawy są „intelektualnie lekkie”. Jednak sukces frekwencyjny pokazał, że zainteresowanie publiczności nie ogranicza się już tylko do tradycyjnych form sztuki.
W miarę jak muzea starają się zachować swoją rolę kulturową w społeczeństwie, konieczne staje się przyciągnięcie nowych, młodszych i bardziej zróżnicowanych demograficznie odbiorców. Moda uliczna, z jej nieformalnym charakterem i bezpośrednim połączeniem z codziennym życiem, idealnie wpisuje się w te potrzeby. Sneakersy, hoodies, a także inne elementy streetwearu stały się integralną częścią współczesnej garderoby i wyrazem tożsamości młodych ludzi na całym świecie.
Streetwear w muzeach: nowa era w sztuce
Muzea, które niegdyś koncentrowały się wyłącznie na zachowaniu dziedzictwa kulturowego, obecnie definiują swoją misję na nowo, starając się być bardziej dostępne i atrakcyjne dla szerokiej publiczności. Wystawy poświęcone modzie ulicznej i sneakersom są tego wyrazem. Muzeum, takie jak Vitra Design Museum w Niemczech, które zorganizowało wystawę „Nike: Form Follows Motion”, pokazuje, jak daleko zaszła ta transformacja. Wystawa ta, poświęcona marce Nike, to kompleksowa podróż od początków firmy jako małego startupu po jej obecny status globalnego giganta w świecie mody i sportu.
Ekspozycja w Vitra Design Museum skupia się nie tylko na historii firmy, ale także na estetyce i technologii, które wpłynęły na rozwój sneakersów jako kultowego elementu garderoby. Wystawa ta, pierwsza w swoim rodzaju, pokazuje, że sneakersy to coś więcej niż tylko obuwie – to także symbol postępu technologicznego i zmieniających się gustów społecznych.
Popkultura i sztuka: przenikanie się światów
W XIX wieku, kiedy formowały się pierwsze muzea narodowe, ich głównym celem była edukacja publiczności. Sztuka była postrzegana jako wyraz dumy narodowej i jeden z fundamentów cywilizacji. Jednak w dzisiejszym, coraz bardziej skomercjalizowanym świecie, muzea muszą dostosować się do nowych realiów. Zmniejszające się finansowanie publiczne zmusiło je do poszukiwania nowych źródeł dochodów, a jednym z nich są wystawy przyciągające szerokie rzesze odwiedzających.
W latach 60. XX wieku Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku zorganizowało wystawę „Mona Lisa”, która przyciągnęła rekordowe tłumy. To wydarzenie stało się przełomowe dla innych muzeów, które zrozumiały, że wystawy oparte na popularnych motywach mogą przyciągnąć ogromną liczbę zwiedzających i zapewnić stabilność finansową. Takie podejście jest kontynuowane do dziś, co najlepiej widać na przykładzie wystaw poświęconych modzie i popkulturze.
Kontrowersje wokół mody ulicznej w muzeach
Nie wszyscy jednak są zgodni co do tego, że moda uliczna powinna mieć swoje miejsce w muzeach sztuki. Krytycy argumentują, że wprowadzenie sneakersów i streetwearu do przestrzeni muzealnych zaniża standardy sztuki i prowadzi do komercjalizacji przestrzeni, która powinna służyć wyłącznie celom edukacyjnym i kulturalnym. Jednak liczby mówią same za siebie – wystawy te przyciągają rzesze zwiedzających i generują znaczne dochody dla muzeów.
Przykładem może być wystawa „Heavenly Bodies: Fashion and the Catholic Imagination” zorganizowana przez The Metropolitan Museum of Art, która w 2018 roku pobiła rekordy frekwencji. Co więcej, pięć z dziesięciu najbardziej popularnych wystaw w historii tego muzeum zostało zorganizowanych przez jego Instytut Kostiumologii, który skupia się na modzie i designie.
Wpływ mody ulicznej na nowe pokolenie odwiedzających
Jednym z głównych wyzwań, przed którymi stoją współczesne muzea, jest przyciągnięcie młodszych widzów, szczególnie z grup mniejszościowych. Raport z 2010 roku, opracowany przez Center for the Future of Museums, pokazał, że chociaż mniejszości stanowią 34% populacji Stanów Zjednoczonych, to tylko 9% z nich odwiedza muzea. Muzea starają się zmienić ten trend, organizując wystawy, które przemawiają do szerszego spektrum odbiorców.
Wystawy poświęcone sneakersom i streetwearowi są jednym z narzędzi, dzięki którym muzea mogą dotrzeć do nowych grup odbiorców. Brooklyn Museum, które w 2015 roku zapoczątkowało ten trend, zorganizowało także inne wystawy poświęcone modzie ulicznej, takie jak „KAWS: What Party” w 2021 roku, oraz wystawę poświęconą Virgilowi Ablohowi w 2022 roku, która śledziła jego karierę jako projektanta mody i artysty.
Globalne zasięgi mody ulicznej w muzeach
Streetwear-centriczne wystawy szybko stały się popularne nie tylko w Stanach Zjednoczonych, ale także na całym świecie. Wystawa poświęcona Virgilowi Ablohowi, która pierwotnie zadebiutowała w Museum of Contemporary Art w Chicago w 2019 roku, odbyła podróż po całym świecie, odwiedzając między innymi High Museum of Art w Atlancie oraz Doha w Zjednoczonych Emiratach Arabskich.
Podobnie, wystawa „The Rise of Sneaker Culture” z 2015 roku podróżowała do różnych miejsc, takich jak Atlanta High Museum, które w 2017 roku zorganizowało także instalację autorstwa Daniela Arshama, projektanta wnętrz, który zdobył popularność w kręgach streetwearowych, projektując wnętrza dla Kith – nowojorskiego sklepu streetwearowego.
Przyszłość mody ulicznej w muzeach
Moda uliczna w muzeach to zjawisko, które z pewnością budzi kontrowersje, ale również stwarza nowe możliwości. Przykłady takie jak wystawa poświęcona Virgilowi Ablohowi pokazują, że moda i sztuka mogą się przenikać, tworząc coś unikalnego i atrakcyjnego dla szerokiej publiczności. Mimo krytyki, muzea wydają się zdeterminowane, aby kontynuować ten kierunek, starając się zaspokoić potrzeby współczesnych widzów.
Przyszłość mody ulicznej w muzeach wydaje się jasna – coraz więcej instytucji na całym świecie dostrzega wartość i potencjał komercyjny tego nurtu. W miarę jak młodsze pokolenia przejmują pałeczkę w kształtowaniu trendów kulturowych, moda uliczna może stać się jeszcze bardziej integralnym elementem muzealnych ekspozycji.
