Od lat raporty CBOS z serii „Stosunek Polaków do osób homoseksualnych” dostarczały obraz polskiego społeczeństwa, w którym uprzedzenia wobec osób homoseksualnych były silnie zakorzenione. Jednak najnowsze badania z 2024 roku pokazują wyraźną zmianę. Wzrost akceptacji i poparcia dla praw osób LGBT+ daje nadzieję na przyszłość.
Rekordowe poparcie dla małżeństw jednopłciowych
Według najnowszych danych CBOS, aż 44% Polaków opowiada się za legalizacją małżeństw osób tej samej płci. To wzrost o 10 punktów procentowych w porównaniu do 2021 roku. Choć do osiągnięcia pełnej równości małżeńskiej jeszcze daleka droga, ta tendencja pokazuje, że Polacy coraz częściej akceptują różnorodność i wspierają prawa osób LGBT+.
Akceptacja i niechęć wobec osób homoseksualnych
Tegoroczny raport ujawnia, że 43% Polaków deklaruje akceptację wobec osób homoseksualnych, a 36% wyraża niechęć. Co piąty respondent (19%) ma do nich stosunek ambiwalentny. Co ciekawe, akceptacja jest wyraźnie wyższa wśród osób, które osobiście znają kogoś o orientacji homoseksualnej – aż 65% w tej grupie wykazuje postawy akceptującej.
Co wpływa na zmianę postaw?
Zmiana w podejściu Polaków może być wynikiem coraz częstszych coming outów, które normalizują orientację homoseksualną w społeczeństwie. Edukacja, działania organizacji pro-LGBTQ+ oraz zmiany kulturowe odgrywają tu kluczową rolę. Wzrost akceptacji można także zauważyć w poparciu dla prawa osób homoseksualnych do publicznego ujawniania swojego stylu życia – obecnie wynosi ono 43%, czyli o 9 punktów procentowych więcej niż w 2021 roku.
Wnioski
Choć społeczeństwo polskie jest coraz bardziej otwarte na prawa osób LGBT+, istnieją jeszcze wyraźne podziały, szczególnie wśród osób, które nie znają osobiście gejów lub lesbijek, a także wśród wyborców prawicowych partii, takich jak PiS i Konfederacja. Edukacja i dialog społeczny są kluczowe dla dalszego postępu. Jak pokazują dane, społeczeństwo zmienia się szybciej niż politycy są gotowi na legislacyjne reformy, co daje nadzieję na dalszą poprawę postaw w nadchodzących latach.
Sytuacja w innych krajach Europy
Porównując postawy Polaków wobec osób homoseksualnych z innymi krajami, można zauważyć istotne różnice, zwłaszcza w Europie. W Wielkiej Brytanii, gdzie równość małżeńska została wprowadzona w 2014 roku, poparcie dla praw osób LGBT+ jest znacznie wyższe niż w Polsce. Według badań z ostatnich lat, poparcie dla małżeństw jednopłciowych w Wielkiej Brytanii przekracza 60%, a społeczeństwo jest ogólnie bardziej otwarte na różnorodność seksualną. W Hiszpanii, która również posiada długoletnią tradycję katolicką, legalizacja małżeństw jednopłciowych nastąpiła w 2005 roku, a poparcie społeczne dla równości małżeńskiej oscyluje wokół 70-80%. Tymczasem w Polsce, chociaż odnotowano wzrost poparcia do 44% w 2024 roku, różnice kulturowe oraz silne wpływy Kościoła katolickiego nadal hamują szybsze zmiany.
Z kolei w krajach takich jak Irlandia czy Włochy, również o katolickiej tradycji, dynamika zmian jest intrygująca. Irlandia, która była postrzegana jako bardzo konserwatywna, zaskoczyła świat w 2015 roku, kiedy to w wyniku referendum zatwierdziła małżeństwa jednopłciowe – aż 62% obywateli głosowało „za”. Włochy, choć wciąż pozostają bardziej konserwatywne, w 2016 roku wprowadziły związki partnerskie, a poparcie dla małżeństw jednopłciowych rośnie, mimo że nie osiągnęło jeszcze poziomu Irlandii czy Hiszpanii. Na Ukrainie, gdzie tradycyjne wartości są również silne, poparcie dla praw osób LGBT+ pozostaje niskie, choć ruchy społeczne zaczynają coraz śmielej upominać się o równość.
